Het is iedereen genoegzaam bekend dat DaPiet een barre kickzoeker is. Een rebelrouser. Een opstandige. Als het met de natuurlijke energie even tegenzit, grijpt hij direct naar de middelen. Nicotine, koffie, alcohol, ideeën, ectetera. Met alle gevolgen vandien.Hij weet dat meestal filosofisch ook nog aardig op te tuigen als de uiting van het faustisch element in de westerse mens en dergelijke onzin meer. Zoals laatst nog, toen hij in de auteur Emil Cioran een medestander ontdekte. Cioran, ook voortdurend pendelend tussen depressie en extase, schrijft: “Wijsheid en opstand: twee vergiften. Geen van beide kunnen we onbevangen tot ons nemen, geen van beide biedt het verlossende woord. Dat neemt niet weg dat we in een luciferiaanse avontuur en meesterschap hebben verworven dat we in de wijsheid nooit zullen zitten. Voor ons is elke waarneming een aansporing tot een relletje, het begin van vervoering of beroerte, krachtverspilling, verlangen om onze vermogens te gronde te richten." (‘Bestaan als verleiding’, p.35).
Grappig, dat woord ‘relletje’. Toevallig gebruikte emotie-filosoof Nico Frijda het laatst ook in een interview in de NRC: hij wilde eerherstel voor het idee dat emotie oproer betekent. Het woord passie komt uit het Grieks en staat vooral in de oude betekenis voor datgene wat je niet zelf doet, maar wat er met je gedaan wordt, als je passief bent. In 1632 is daarnaast het woord emotie bedacht. Als een alternatief, als de onderstreping van het feit dat die passie zoveel wanorde bij mensen teweeg brengt. Want het woord emotie komt van het oude Franse woord voor oproer, émeute. Descartes vond het prachtig om dat als beeld te gebruiken voor al die beroering die in het lichaam werd aangericht door de passies.
Wij zitten niet alleen vast aan de menselijke natuur, maar ook aan de erfenis van het Avondland, zegt Cioran: "Waar zouden we eigenlijk de energie vandaan moeten halen voor contemplatie, statische krachtsinspanning, concentratie in onbeweeglijkheid? Niets is meer een strijd met onze manier van denken dan de dingen te laten zoals ze zijn, en essentie ervan te doorgronden, ze te bekijken zonder ze te willen vormen. Wij doen integendeel niets liever dan de dingen kneden, ze pijnigen, en onze woede er in slaan. Het zal wel zo moeten zijn: wij verafgoden daad, spel, vervoering, we houden van waaghalzen zowel in poëzie als in filosofie." Het Westen bewonderde eerder Rimbaud en Nietzsche dan Lao Tse: “Geesten die zichzelf hebben vernietigd om hun leven zin te geven, alleen zij zijn staat ons te verleiden."
Maar opeens is DaPiet van plan heel wijs te worden. Misschien kwam het door Zomergasten (met Bettine Vriesekoop) van gisteravond. Daarin zagen we ook Kristofer Schipper. Hij schreef o.a. over ‘Zhuang Zi’, het grote klassieke boek van het taoisme. "Bederf de orde van de natuur, weerstreef de ware aard der dingen, en het ondoorgrondelijke bestel van de hemel kan niet worden voltooid." Precies!
Dus als ik me vandaag wat mat voel, wat slap, dan is dat gewoon zo. Duld, accepteer. Geen opstand meer. DaTaoPiet zegt: "Het is niet ongewoon om je gewoon voelen." Ook dat is weer een idee; maar een rustig idee.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten