Bayard verdeelt zijn boeken in vieren: (1) “LI” wil zeggen “livres inconnus”: boeken die hij niet kent; (2) “LP”=“livres parcourus”: boeken waar hij doorheen heeft gebladerd; (3) “LE”= “livres dont j’ai entendu parler”: boeken waar hij over heeft horen praten; en (4) “LO”- “les livres que j’ai oubliés”: de boeken die hij heeft gelezen, maar waarvan hij de inhoud is vergeten. (Er zijn dus blijkbaar geen boeken die hem zijn bijgebleven. Maar goed, daar ben je tenslotte professor voor.)
zondag 30 september 2007
Praten Over Boeken Die Je Niet Gelezen Hebt
Bayard verdeelt zijn boeken in vieren: (1) “LI” wil zeggen “livres inconnus”: boeken die hij niet kent; (2) “LP”=“livres parcourus”: boeken waar hij doorheen heeft gebladerd; (3) “LE”= “livres dont j’ai entendu parler”: boeken waar hij over heeft horen praten; en (4) “LO”- “les livres que j’ai oubliés”: de boeken die hij heeft gelezen, maar waarvan hij de inhoud is vergeten. (Er zijn dus blijkbaar geen boeken die hem zijn bijgebleven. Maar goed, daar ben je tenslotte professor voor.)
zaterdag 29 september 2007
"Alkohol Ist Das Dressing Fuer Deinen Kopfslalat"
En dan nu muziek. Op veler verzoek: Alkohol – Herbert Groenemeyer (1985). Gisteren nog geciteerd. Weer Duits. Ik ben wel bezig. Ik ben een halve Duitser, joh. Ik krijg ook geld van het Goethe-Instituut. Landverraad!
Superslecht clipje (22 jaar geleden, geen geld), aardige muziek, affengeile tekst! Mooi om te draaien op een herfstige katerdag.
"Wir haben wieder die Nacht zum Tag gemacht/ Ich nehm mein Fruehstueck abends um acht. Gedanken fliessen zaeh wie Kaugummi/ Mein Kopf ist schwer wie Blei, mir zittern die Knie. Gelallte Schwoere im rotblauem Licht/ Vierzigprozentiges Gleichgewicht. Graue Zellen in weicher Explosion/ Sonnenaufgangs- und Untergangsvision.
Was ist hier los, was ist passiert/ Ich hab bloss meine Nerven massiert. Alkohol ist dein Sanitäter in der Not/ Alkohol ist dein Fallschirm und dein Rettungsboot. Alkohol ist das Drahtseil auf dem Du stehst/ Alkohol Alkohol Alkohol.
Die Nobelscene trumt vom Kokain und auf dem Schulklo riechts nach Gras. Der Apotheker nimmt Valium und Speed/ und wenn es dunkel wird, greifen sie zum Glas. Was ist hier los, was ist passiert/ Ich hab bloss meine Nerven massiert.
Alkohol ist dein Sanitäter in der Not/ Alkohol ist dein Fallschirm und dein Rettungsboot. Alkohol ist das Drahtseil auf dem Du stehst/ Alkohol ist das Schiff mit dem Du untergehst. Alkohol ist dein Sanitter in der Not/ Alkohol ist dein Fallschirm und dein Rettungsboot. Alkohol ist das Dressing fuer Deinen Kopfsalat/ Alkohol Alkohol Alkohol..."
vrijdag 28 september 2007
Bieden Boeken Troost Bij Verdriet?
Verder verloopt het proces precies als Pauline beschreef: de grappige Bill Bryson opeens stompzinnig lichthartig, de melancholisch herdenkende Sebald veel te zwaar, een ander niet precies herfstig genoeg. Nee. Je bent op zoek naar het boek dat precies alleen voor jou geschreven lijkt. (Soms komt het voor. Als je jong bent. 'Heksensabbath' van Maurice Sachs bijvoorbeeld. Het had dan ook als ondertitel: "Verslag van een ondraaglijk leven.") Wat ik dan doe, bij verdriet? O, ik ga altijd drinken.
Alcohol doodt de worm die in ons is. Het komt op plaatsen waar andere schoonmaakmiddelen niet kunnen komen. "Alkohol ist dein Sanitäter in der Not. Alkohol ist dein Fallschirm und dein Rettungsboot. Alkohol ist das dressing für deinen Kopfsalat." (Herbert Grönemeyer).
Alcohol verhoogt het zelfmedelijden, het laat de tranen zo rijkelijk o vloeien. Muziek helpt daarbij nog eens enorm. Favoriet zijn de droefgeestige Theodorakis-liederen van Margarita Zorbala. Bijvoorbeeld ‘Dromoi Paloi’ (‘Old paths/ That I regard with infinte love and hatred’): haar donkere stem, een melancholieke fluit, en een bouzouki die rechtstreeks op de kattedarmen van je verdriet lijkt te tokkelen. Ik geloof dat Flop ook zo’n homeopathisch muziekbibliotheekje heeft.
Als het huilen Niagara-proporties bereikt, helpt alleen het ruisen van de zee. De zee, ja dat is de enige die me dan stil krijgt. Mijn verdriet lost op in iets groters, hoe onverschillig het daar ook aankolkt en wegglijdt, het is mysterieus troostend. Zoals ook de aanblik van de sterrenhemel niet je eenzaamheid opvoert met haar zogenaamd koude oneindigheid, maar juist geborgen in zich opneemt. (Zet hier Candlelight-muziek onder en je weet dat het bagger is. Daarom mogen alleen hele speciale mensen gaan dichten, als ze verdriet hebben. Zoals de gemankeerde DaPoetPiet al eens zei: men moet de umlaut die het verschil maakt tussen poetisch en poëtisch toch echt verdienen. En wat de gedichten van Anna Enquist betreft is het mij misschien vergund op te merken, dat ik hoop dat ze verder altijd gelukkig blijft.)
Natuur en muziek bieden troost. Boeken minder. En alcohol? In ieder geval zet zij het denken stop. En voert het zelfbedrog genadiglijk op. Als je op zo’n donkere dag al leest: hoogstens in eigen werk, om dubbeltongig te constateren: ‘Ik ben toch een genie!’
’s Anderendaags overbluft de lichamelijke pijn de geestelijke door overtuigend te suggereren dat ze erger is. Het voert de intensiteit van de ellende af via andere afvoerkanalen dan het hoofd, namelijk maag, mond en kont. Dit is het Grote Auskurieren.
Op de bank liggen als een herstellende; alle energie die je hebt gebruiken om zwakjes “O, o, o” te prevelen; kippesoep slurpen (1 boek heette “Chickensoup for the soul”: leuk geprobeerd!); kijken naar een kleine klompkever op een boomtak en dat helemaal het einde vinden.
Mij brengt alcohol -mits onmatig gebruikt- doorgaans terug in een middeleeuws universum dat nog die (door Huizinga zo fraai verwoordde) intensiteit van licht en donker kent: men zondigt, men valt; men doet boete, men richt zich weer op en wandelt naar een nieuw Compostela van de ziel.
Maar het is een paardenmiddel. En het is inmiddels uitgewerkt. Dromoi Paloi: Old paths that I regard with infinite love and hatred. Ik heb het de afgelopen maanden ook maar 1 maal gebruikt. Dat was toen jij een avond weg was, lieve Plientje. En sinds ik jou ken ben ik allang niet meer zo verdrietig als vroeger.
Dus, en, maar toch, mensen, als je leest: hij leest, dan gaat alles goed. Ik lees. Wat Plientje schrijft. En Marina en Flopke. En mijn oog valt op een leuk citaat: "Een dronken man mag van een kar vallen, maar bezeren zal hij zich niet want zijn geest bevindt zich in beveiligde toestand. Als dronkenschap dit al vermag, wat dan niet spontaniteit?" Troostrijk. Ook door die hele lichte toon van begripvolle Zen-ironie.
donderdag 27 september 2007
Duitse Humor: Hurz!
En wij maken ons graag wel eens lustig over de Duitsers, maar omgekeerd gebeurt dat ook. Al lijken wij dat niet zo goed in de gaten te hebben. Dit is Hape Kerkeling als Bea. "Even lekker Mittagessen. Toll!"
En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Maar typ zijn naam maar eens op Yout Tube. Und geniessen Sie!
Het Kwam Er Wat Ongelukkig Uit!
Nee, er valt weinig op tv te beleven. Het meeste is om van te kotsen. En dat weten ze zelf ook wel. Bij de Zweedse tv.
Ze is overigens niet ontslagen. Waarom ook? Ze was gewoon wat misselijk. Dat kan de beste overkomen. Na afloop kreeg ze een bosje bloemen.
woensdag 26 september 2007
Niet Te Peilen! (2)
Maar als de politieke peilingen nu maar de enige waren. Nee, je hebt allerlei soorten peilingen. Op een willekeurige dag als maandag lees ik berichten als: "Kwart jongeren overweegt emigratie". "Twee derde bevolking vindt dat Wilders bedreigingen aan zichzelf te danken heeft." "Helft PvdA'ers: Kiezersbedrog." Maar nooit eens: "80 % baalt van peilingen."
Dit is het nieuws: peilingen, half-wetenschappelijke lulonderzoekjes ("Chocola maakt impotent"), roddeltjes ("Ex Jack Spijkerman opnieuw zwanger van Alkmaarse homo-makelaar"), rumoertjes ("Jack Spijkerman at teveel chocola") en You Tube-filmpjes (Telegraaf vandaag!) Trek daar nog eens de speculaties af van het type "The Guardian zei dat The Sun meldde dat Marco van Basten door The Mail wordt genoemd als opvolger van Jose Mourinho bij Chelsea." En je houdt helemaal niks substantieels over.
De McDonaldisering van het nieuws. Je krijgt niks goeds binnen, je wordt lui en dik en je wilt er steeds meer van. Maar nu ga ik worteltjes eten. Rrrronde worteltjes! Die schijnen volgens bepaalde onderzoeken heel goed te zijn. Ze geven kleur en glans aan je haar, doen je IQ stijgen en je valt er nog van af ook! Let maar op de statistieken.
dinsdag 25 september 2007
Oorlog En Literatuur
De vraag die de schrijver Sebald stelt in zijn boek "Luftkrieg und Literatur" (Engels: "On the Natural History of Destruction"): waarom vallen dit soort beschrijvingen van de verschrikkingen van de geallieerde luchtaanvallen op Duitse steden niet of nauwelijks te lezen in de naoorlogse Duitse literatuur?
Niet in objectieve termen, niet als daadwerkelijke beschrijving van wat er gebeurde. Sebald doet zelf wel een poging met zijn beschrijving -hierboven geciteerd- van het bombardement op Hamburg, juli 1943. (Codenaam: 'Gomorra'). Hij constateert: of men probeerde er een metafysische zin in te leggen die er niet was, of men drukte zich uit in clichés.
Waren de verschrikkingen en de verwoestingen zo groot dat men het niet wilde zien, zich letterlijk afwendde? Als de Zweedse journalist Stig Dagerman vlak na de oorlog door Hamburg reist is hij de enige die uit het raam kijkt als ze langs de kilometerslange destructie rijden. Dat maakte hem direct tot buitenlander.
Er was bij de Duitsers ongetwijfeld ook het besef dat zij dit alles ook verdiend hadden. Dus ondergingen ze woordeloos en met afgewend gezicht hun straf. De beker moest tot op de bodem geledigd worden.
Nobelprijswinnaar Heinrich Böll schreef in de jaren 40 een boek over de bombardementen ('Der Engel schwieg'). Het kwam pas in 1992 uit. De toon van het boek was misschien te hopeloos om eerder te publiceren of uit te geven.
maandag 24 september 2007
Reichsmann Spreekt Tot Hollandse Ondernemers
Rotterdam, WTC, ABN-AMRO, 15.52 uur. Deze week vindt in het World Trade Center te Rotterdam het zogenaamde Zakenfestival plaats. Georganiseerd door de gemeente Rotterdam. Het leek de organisatoren een goed idee Reichmann, lid van de 'Erweiterte Rat' van de ECB, uit te nodigen om iets te vertellen over zakendoen met Duitsland.
Hier zien we hoe Reichsmann ontspannen de laatste hand legt aan zijn speech die werd gehouden voor een kleine workshopzaal.
Eenmaal begonnen was het hem al snel duidelijk dat niet iedereen hem onserieus nam. Dat staat lachen doorgaans in de weg. En dat was jammer. Ook voor Reichsmann, want het werd zo hard werken. (Iets waar hij, zoals bekend, een broertje dood aan heeft).
Alleen de jonge studenten op de achterste rij hadden het echt begrepen. Zij noemden de speech 'briljant'. Daar moet Reichsmannn het dan maar mee doen.
zondag 23 september 2007
Het Blijven Toch Duisters!
Het doet denken aan de Siemens-reclame na de door de Duitsers gewonnen finale van het EK in Engeland (1996). In zogenaamde 'sudden death': 1 doelpunt en de wedstrijd is over. De reclame ging zo: 'Germany: The Masters of Sudden Death.' En werd haastig ingetrokken. Je vraagt je af: was dat openlijke schuldbekennen met vlaggen en wimpels en kransleggingen slechts een verplicht ritueel? Hadden de mensen die deze kreet verzonnen zelf echt niks door?
Ik denk ook dat de oorlog pas echt voorbij zal zijn als we de Duitser in onszelf (h)erkennen. 'Ich bin wuetend.' Dat was lange tijd onze houding ten opzichte van Duitsland. (Vooral toch ook nog steeds 'wuetend' over de verloren WK-Finale van '74). Toen Haider 20 procent van de stemmen haalde, moesten we Oostenrijk uit de EU zetten. Le Pen in Frankrijk. Schande. Alles voordat bleek dat er in Nederland ook wel 20% kiezers waren die rechtse ideetjes hadden.
In onze ogen blijft het opschrift een beetje raar. Maar misschien maken de jonge Duitsers zich wel los van het hen opgelegde verleden. Zoals ze ook vol overgave met vlaggen zwaaiden tijdens het afgelopen WK in eigen land. Waarom mag een Duitser niet trots zijn op zijn land? Mogen ze niet 'Deutschland! 'schreeuwen, omdat wij dat zo vervelend vinden klinken? Misschien getuigt het opschrift op de ruit al van een soort "Naivitaet der spaeten Geburt". Eng idee. Maar de oorlog moet ergens een keer ophouden. Heel laat, vaak onwillig: toch hebben de Duitsers hun wandaden verwerkt en het lijdt geen twijfel dat het bewuste democraten zijn geworden.
vrijdag 21 september 2007
Berliner Buecherstreit Vorzeitig Beendet!
De voornaamste oorzaak van de ongelijke strijd was het volledig ontbreken van Engelse boeken in Berlijn. De Duitsers rijden niet alleen graag in hun eigen auto's; ze rijden ook het liefst in hun eigen taal. Jammer voor DieDaPlien. Maar het is natuurlijk nooit te laat je Duits op te halen.
Maar misschien is het niet de taal maar de cultuur die niet helemaal matched met DieDaPlien. Ze is een verstokte Anglo-Americanofiel. Ze is te helder, te nuchter voor de taal van het ruisend woud, het borrelend bloed en de beklimopte Ruinenlust. De romantische, herfstige maneschijnziel van DerDaPiet echter ontvlamt als een gasbriket aan het zware Duitse wezen.
Zo roeide hij vandaag met Boecklin naar het dodeneiland en zou het liefst daar onder de cypressen zijn gebleven. Hij voelde zich de eenzame monnik aan de zee op het schilderij van Caspar David Friedrich. Zuchtte bij diens 'Klosterfriedhof im Schnee'.
Ach, dit was alweer de laatste avond. Daar werden Plientje en ik een beetje treurig van. Toch: wij waren gelukkig vandaag, vrienden, vriendinnen. Het was goed dat wij dat beseften.
En het is mooi hoor dat je dan zo'n Berlijnse Boekenprijs wint. Maar het is allemaal maar zo relatief mensen!
Checkpoint Of The Poets
Zo zag Pablo Neruda het ook hier de Duitse vertaling: "Westliches Berlin, mit deinem Markt/ junger Gassenhuren/ und betrunkenen Besatzungsgruppen,/ westliches Berlin, um deine billige Ware zu verkaufen, /ueberzogst du die Waende/ mit Plakaten schamloser Beine,/ halbnackter Vampire,/ und selbst die Zigaretten schmecken nach schwarzem Later./ Tanzend schmiegen sich die Paederasten,/ an die Techniker des State Department./ Und die Lesbierinnen fanden/ ein beschuetztes Paradies/ und ihre Heiligen: Sankt Ridgeway./ Westliches Berlin, dus bist die Schwaere/ im greisen Gesicht Europas,/ die alten Nazifuechse/ gleiten ueber Schleim/ deine illuminierten schmutzigen Strassen,/ und Coca-Cola und Antisemitismus/ ergiessen sich in Huelle und Fuelle/ ueber dein Auswurf und Verfall."
Godsamme, wat een slecht gedicht. En wat ben je opeens preuts, Pablo: 'mit Plakaten schamloser Beine'. Zou Bin Laden beslist aanspreken, dit gedicht. En naar het einde, na Berlijn de zweer op het gezicht van het oude Europa genoemd te hebben, hoor je hem denken: nu nog iets met Coca-Cola en Nazi's en antisemitisme...Aaah!
Of je draait de zaken gewoon om. Zoals Brecht, die ergens spot dat de West-Duitsers denken dat kinderen als ze in Oost-Berlijn komen verpest worden met de ziekte genaamd 'Vrede': "Zu Herrenburg hinterm Schlagbaum/ beginnt der Bonner Staat. Bluthunde streichen schnuppernd/ um Fallgrub' und Stacheldraht./ Die Bonner Polizisten,/ sie halten Kind um Kind,/ sie wollen kontrolieren,/ob sie nicht verpestet sind. Auf dass sie nicht anstecken/ das ganze Deutsche land/ mit einer grossen Seuche,/ Friede genannt."
O, dichters en politiek! Het zou verboden moeten worden!
donderdag 20 september 2007
Unter Den Und So Weiter
Dan Unter den Linden. Overal lijken de zegekarren, standbeelden en vazen van de daken te tuimelen. Pilaren alom. Dorische, Ionische, Corinthische. Het is alsof de oude stadsarchitect telkens tegen zijn jonge, nieuwe opvolger zei: "Ik heb twee adviezen voor je als je het in deze stad wilt maken. Koepels en pilaren." Het is alsof er een soort Overtoom voor architectuur bestond: " Hallo, ik wil 40.000 Ionische zuilen, 40.000 Dorische en 45.000 Corintische. En doe maar 500 strijdkarretjes." Dat is snel!
Zellfs de enthousiaste schrijver van mijn mooie fotoboek over Berlijn geeft het op pagina 229 op. Hij beschrijft een gebouw, met zijn "Korintischen Sauelen, Pilastern, Standbildern, Medaillions, Skulpturen, Reliefs, usw." De onthullendste woorden van het hele boek: "Und So Weiter!" Hij geeft het op!
Ik voel me gedekt. Ik mag het opgeven. Ik dacht, daar lopend, direct al aan Nietzsches werkje 'Vom Nutzen und Nachteil der Historie für das Leben' , waarmee hij protesteerde tegen het dode gewicht van het verleden dat men de mensen op de schouders plaatste, de wattenproppen van de musealisering die de jonge generatie in de mond werden geduwd. En zo voelt het nog steeds. Ook al is 'Bomber Harris' de Duitsers wat te hulp geschoten.
We wandelen verder over de Unter Den Und So Weiter. Op het kruispunt met de Friedrichstrasse -je weet wel, waar vroeger Cafe Bauer zat en de Konditorei Kranzler- slaan we af richting Checkpoint. Eerst even bij Cafe Einstein langs, waar het hippe, moderne en tolerante deel der natie zit. Jongeren die met hun Macbook zitten te wifi-en, zakenlieden met elegante pakken en Italiaanse actetassen. Zo'n slimme, nette man hebben de Berllijners ook als burgermeester gezkozen: Klaus Wowereit. Homo. "Und dass ist auch gut so," zei hij daarover. Het is inmiddels een gevleugeld woord geworden. We dronken heerlijke capuccino en aten tarte. We waren weer helemaal in het nu.
Maar in het geheim vindt DaPiet Unter den Linden maar prachtig. Hij stelt zich voor: de originele brug naar de Dom en het stadsslot. Aan de overkant van de Spree het oude Beursgebouw. Een groots geheel. Een pompeus, een Pruisisch Athene aan de Spree. Liever dat dan dit (als we uit Einstein komen): Friedrichstrasse, in de jaren 20 het hartstochtelijk hoererend hart van modern Berlijn, nu een doorsnee winkelstraat.
Het Was De Rijks Dag Niet
Dindag zijn we naar de Rijksdag gewandeld. Ik vond dat gebied er desolaat uitzien. Maar het was te voorzien. Hier lag vroeger ook een excercitie-terrein. (Er waren er heel wat in de stad). Nu zijn ze uitgeoefend en gemarcheerd en vul dat allemaal maar weer eens in, architectonisch. En dan de bombardementen. En dan de DDR-kaalslag. Eigenlijk zou alleen het megalomane Architectenburo Hitler & Speer zo'n braakland in kunnen richten. Maar hun ontwerp werd niet bekroond. Er is een apart boek over wat de nazi's allemaal nog met Berlijn van plan waren. Pompeus is het woord niet. Es war ja total verroekt!
Nee, dit wordt niks, dit gebied. In het boek met de oude foto's ziet her er veel leuker uit: meer bomen, meer structuur, meer 'dingen'. Zo stond er een standbeeld van Bismarck. Met zijn rug naar het parlement. Symbolisch, zei men, want hij is er nooit naar binnen geweest. De goudblinkende zegezuil stond ervoor en je zag de Spree. De zegezuil hebben ze ergens anders neergezet en voor de Spree staat een gebouw (lelijk). Als Merkel van het splinternieuwe Kanzleramt (lelijk) de paar honderd meter naar de Bundestag wandelt wordt ze zwaar depressief. Ze gaat waarschijnlijk met de auto.
Het kan aan het weer gelegen hebben. Uit een asblauwe hemel sijpelde en miezerde het. Of het lag aan mij. Ik kon pas om vier uur de slaap vatten. Ik bleef de hele dag duf. Ja, dat was het. Het was de Rijks dag niet.
Berlin, Alexanderplatz...
Gisteren, 19 september, waren we op Alexanderplatz. We hadden het kunnen weten. En toch benam de moderwetse lelijkheid ons de adem. Een Berlijnse koopgoot. "Een koopriool," verzuchtte Plientje. Het mooiste was nog de kromming van de tramrails. Er staat een paarse Media Markt, de grootste van Europa. Bij de opening vorige week vielen bijna doden. Het zou een mooie gedenkplaat zijn geworden in de stad van de gedenkplaten: "Er shopte fuers Vaterland."
Berlijn is te vaak veranderd, niet alleen uiterlijk. Het was voor wie er ooit woonde al nooit te behappen. Alfred Doeblin (1878-1957), schrijver van 'Berlin Alexanderplatz', keert na de oorlog terug naar Berlijn: "Man spaziert los. Man registriert was es gibt und nicht mehr gibt, was man aus seiner Erinnerung streichen und in eine andere Sphaere einreihen muss, zu den Verstorbenen."
Hij overweegt: hier stond de massa in een delirium van vaderlandsliefde het uitbreken van de oorlog te vieren in 1914; vier jaar later marcheerden revolutionaire arbeiders met rode banieren langs dezelfde straten, de democratie leek te zijn gearriveerd. Eerste Mei, muziek en vlaggenzee. "Nichts mehr davon ist sichtbar, hoerbar, nichts von den Menschen, nichts von den Gebaueden. Diese Gegend ist eine Bodenpartie, durch die die Spree fliesst. So seht Geschichte aus."
Maar de tijd wacht voor niemand. De val van de Muur is ook alweer 18 jaar geleden. Er lopen hier jongeren rond die zich de val van de Muur niet kunnen herinneren. 'Komm, wir gehen zu Media Markt am Alex, der neue Nano ist ja affengeil!"
woensdag 19 september 2007
Denkmal? Erfahrmal!
De Holocaust Turm van het Juedisches Musuem: Een kale, betonnen ruimte met heel hoog een kleine spleet waar daglicht doordringt. Ik voel me naakt, alleen, overgeleverd, zonder hoop naar boven starend.
In hetzelfde museum is er een nog een hoge betonnen ruimte die uitloopt in een smalle, donkere hoek. Op de vloer liggen -op en over elkaar- honderden, duizenden gezichtjes van staal, kleine maskertjes, met uitdrukkingen van wanhoop. De kunstenaar nodigt de bezoekers uit over de hoofdjes te lopen, maar niemand doet het. Niet vanzelf. Het lijkt alsof je de slachtoffers schoffeert. Toch, als iedereen weg is, begin ik te lopen. Ik loop voorzichtig, want de schijfjes weerklinken hard in de holle ruimte. De ontzetting van een Amerikaan die Auschwitz bevrijdt. Ook hij heeft het niet geweten. In de groeve van de geschiedenis: een verschrikkelijk geheim. Dan loop ik harder, onverschilliger, alsof ik er voor onderhoud kom. Of ben ik een kampmedewerker? Het is werk.
Het zogenaamde Mahnmal naast het Branderburger Tor. Op het eerste gezicht een glooiende container terminal. Bij nader inzien 2711 stukken grauw beton, zware katafalken, 95 centimeter breed, twee meter 38 hoog. Je loopt ertussendoor, een helling af de diepte in. Daglicht dringt moeizaam door, maar is toch overal aanwezig. Ik voel me een individu (je kunt er niet naast elkaar lopen), ingesloten, verdwaald in het doolhof van de geschiedenis, slachtoffer en beul tegelijk; blij als hij weer opduikt in het zonlicht van het heden. Een ervaring rijker.
Invalidenstrasse 60
maandag 17 september 2007
Zal Ik Het Voor U Inpakken?
Sommige gebouwen verdienen het om te worden afgebroken, zoals het wanstaltige DDR-gebouw 'Das Palast der Republik.' Er rest momenteel slechts een stalen karkas. Op die plaats wil men weer een versie van het aloude Stadsslot laten verrijzen. Maar je ziet overal direct het dilemma: als je het precies namaakt wordt het spookachtig en leeg, maar je er moet ook weer niet teveel postmoderne grapjes in stoppen, anders komt de bevolking in opstand. En krijgt Berlijn een Michael Jacksonkop. 'Met de restauratie van het nieuwe voormalige Altes Museum zal in 2008 begonnen worden.'
Berlijn is best een pompeuze stad. Dat officiele gedeelte. Laten we zeggen dat er weinig humor in de oude architectuur zat. Het is Athene met Pruissische troffel en beitel, zuilen per strekkende meter. ' Ach, we zijn nou toch bezig.' Het was ooit, net als Madrid, een provinciaalse stad die wilde overdonderen. Een stad die tegen Parijs en Londen zei: ' Hee! Hee-hee! Heeeeeee! Kijk dan!'
De foto is van een van de musea op het Museumsinsel. Even later stonden we voor het Pergamon Museum. ' Zullen we naar binnen gaan?' Plientje zei: 'Het is zulk mooi weer.' DaPiet zei: 'Hoe ouder ik word, hoe minder behoefte ik heb aan oudheden.' We hebben er geen spijt van gehad. (Lees Paulines blog er maar op na!). En er komen nog regenachtige dagen genoeg.
Ik geloof dat ik wel begrijp waarom ik nooit zo nodig naar Berlijn hoefde. Het is geen romantische stad. Zoals Parijs, Rome en Praag. Af en toe strekt Berlijn haar hand naar je uit, flirt met je. Met de harde ironie van een eertijdse schone, strakke dame, die een oog, een arm en een been heeft moeten missen. En je vlucht weg voor de perverse fantasie van seks met een oorlogsinvalide.
zondag 16 september 2007
DaPiet Betrekt Berlijnse Miniloft
De reis was verder volslagen onspectaculair. Je zit in een internationale trein. Maar dat ding stopt in Apeldoorn, Almelo en in Hengelo om mevrouw Olde Kamphuis op te halen die naar haar zus in Bad Bentheim (vlak over de grens) gaat. Ga toch fietsen, mens! Een internationale boemel dus. "In Holland we call it boemel. That's the opposite of mobiel."
En daarmee kom ik kort te spreken over een ander aspect van deze provinciaalse bielzenzuiger: de man met de microfoon. Natuurlijk kon hij er niets aan doen dat de koffiemachine stuk was en het theeapparaat ook. Maar hij moet wel eens aan zijn Engels gaan werken. "Welcome on board FROM the train." Toen wist ik dat we niets hoefden te verwachten. Geen koffie, geen thee, geen TGV-snelheid. Maar, het moet gezegd, ook geen visitaties, en geen vliegveldspanning. Je rijdt eenvoudig urenlang over de Noordduitse vlakte. Op z'n Russisch. Maar dan zonder thee. Nou, als er niks te zien is, kun je net zo goed een klein land hebben. Ja, daar ben ik dan wel weer net zo Hollands in als Piet Bambergen.
En zo kwamen we 'planmaessig' om 17.15 uur te Berlijn Hauptbahnhof aan, en wat voor een Hauptbahnhof! Wel het modernste station dat ik ooit zag. Als in de film ' Metropolis' van Fritz Lang met zijn meervoudig gelaagd stadsverkeer storten lange roltrappen drie, vier hoog massa' s mensen op overhevelende shoppinggalerijen uit. Alles glas en staal.
We trekken de wieltjeskoffers als bolderkarren over de grote Berlijnse plavuizen richting onze 'miniloft' in Berlin Mitte. Goed concept. Klein appartementje dat in weinig aan een hotelkamer doet denken. Keukentje erbij. Strakke inrichting. Superschnell ADSL. Alles doet het. Der Adler is gelandet.
's Avonds eten we eend bij een superhippe Thai aan de Chausseestrasse. (' Nee, ik weet een hele goeie Thai in Berlijn.' ) En we wandelen door een stad die het rustig aan doet op een mooie septemberavond.
zaterdag 15 september 2007
Reichsmann Spreekt Op Papendal
Ik probeer wakker te blijven. Ik repeteer mijn intro. Wie ik ben, wat ik ben en wat ik hier kom doen. Dat moet je uit je hoofd kennen. Als ik op mijn papier begin te kijken als ik vertel wie ik ben, is het afgelopen. Als ik een fout maak ook. Toen ik voor het eerst met ervaren rotten uit de cabaretwereld rond toerde, viel me direct op, hoe professioneel ze waren. Wij jonge honden zaten altijd te dollen tot vlak voor de voorstelling. Zij niet; zij concentreerden zich, zonderden zich af en namen eindeloos -mijns inziens volkomen nodeloos- hun teksten door. Hun optredens verliepen vlekkeloos; onze motor sputterde nogal eens. Dus nu weet ik wel beter. Elke wending, elke spontaan lijkende improvisaties moet goed worden voorbereid.
vrijdag 14 september 2007
Niet Te Peilen!
Ik word een beetje moe van al dat gepeil. ‘Als er nu peilingen zouden worden gehouden, zou Verdonk 50 zetels halen.’ Het kan altijd weer kortademiger. Dat is geen goede ontwikkeling. Daarom stelt DaPiet voor bij peilingen niet te spreken van zetels maar van klapstoelen. ‘Rita Verdonks partij, GeenPardon.NL, staat op dit moment op 27 klapstoelen.’ Hoeveel zetels dat zijn, dat weten we niet. Maar wij kunnen wachten. Op de echte peilingen.
woensdag 12 september 2007
En Dan Als Laatste, De Dubbele Oxer...
Oijen, Zorgboerderij Fam. van den Burght, Rabo, 15.40 uur. Ja, daar stond ik dan op de Paardenmelkerij. Nog net op tijd. De tomatenjongens zaten al klaar. Hier in beeld de microfoon die ze geregeld hadden. Daar weer achter de manege. We konden de paarden horen hinniken. Zij vonden het vast erg leuk wat ik deed. De tomatenjongens -onbezwaarde, wijdbeense Hollandse aanpakkers- ook trouwens. Ik vond het wel wat hebben. Je komt nog eens ergens. En nou eens kijken of we het pontje van vijf over vier kunnen halen.
Reichsmann In De File
Tiel, 14.50 uur, 12 september. Dit is dus niet goed voor je zenuwen. Drie kwartier voor je optreden in een lange file met Poolse vrachtwagens terecht komen. Ik zat zoals gewoonlijk lekker achterin de snelle zwarte BMW 530 d. Als een minister die zijn stukken nog even doorneemt. Ik heb ook altijd de neiging het raampje omlaag te laten komen, mijn manchetje naar buiten te steken en nuffig te roepen: "IK ben de nieuwe premier van Nederland, let maar op!" Maar dat geldt allemaal alleen maar als we rijden. En we staan al een hele tijd stil en de chauffeurs in hun hoge cabines kijken neer op mij en denken: wat is dat voor rare flapdrol? Nou, het is Dr. Ir. Peter Reichsmann, Leiter der Abteilung Forschung und Entwicklung Kwalitaetssicherung Kundenbetreung der DZ-Bank. En hij gaat te laat komen op de Paardenmelkerij annex Zorgboerderij te Oijen.
dinsdag 11 september 2007
Heil Hippie!
In 1935 vatten Leonard en Virginia Woolf het plan op naar Rome rijden via Duitsland. Maar Leonard was Joods en ze hadden van verschillende kanten gehoord dat het in Duitsland niet pluis was voor Joden. Dus leek het wel verstandig zich te voorzien van een aanbeveling van de Duitse ambassadeur in Engeland, een zekere Prins Bismarck. Dat document kwam inderdaad beschikbaar. Maar bleek in Duitsland niet nodig te zijn omdat het aapje effectiever was dan een vrijgeleide. Overal wilde iedereen weten wat dat voor leuk, lief beestje was dat daar op Leonard zijn schouder zat.
Ergens in de buurt van Bonn reden ze over een snelweg, maar het viel hen al snel op dat zij de enigen waren die op de weg reden en dat er om de zoveel honderd meter een soldaat stond. Alles bleek in afwachting van de komst van de president van Duitsland. (L. dacht eerst dat het om Hitler ging, maar het bleek Goering te zijn). Omdat het hen verdacht leek dat de snelweg in beide richtingen was afgesloten voor de president, probeerden ze de andere rijbaan, maar ook die bleek voor het festijn gereserveerd te zijn, en zo reden zij met het aapje op Leonards schouder langs rijen Duitsers, die Mitz en hen enthousiast toejuichten, de rechterarm hieven en luidkeels ‘Heil Hitler’ riepen.
Het is slechts één van de vele schitterende details die te lezen valt in het vierde deel van de autobiografie van Leonard Woolf, genaamd “Downhill all the way – An autobiography of the years 1919-1939.” (Verschenen in 1967). Wat een bijzondere man!
maandag 10 september 2007
Schrijversdiner Opent Het Literaire Seizoen!
Toch wisten ingewijden in de afwerende handen ter linkerzijde Ivo B. te herkennen. Wilde veel schrijven deze zomer, maar BBQ-en met oude vrienden in de tuin van zijn ouders was ook heel leuk. Verder staat hij nu bekend als de 'blogloze', behorend tot de laagste kaste van het nieuwe sociale stelsel. Achter de cactuspuntjes: Geertje K. Wie? TAFKAG! Dan Sara S. Niet de minst merkwaardige van de schrijversfiguren. Net haar bachelor Engelse gehaald met een hele interessante these over Tom Eliots gedicht 'The Love Song of J. Alfred Prufrock.' En nu studeert ze geschiedenis. Waarom niet? zegt DaPiet (historicus). Dan Pauline S. Uit Warmond? Uit Warmond. Bezig met een nieuw project. Ze wilde er niets over zeggen. Waarom ook, als alles toch al op haar blog staat? En Marina van D.? Ah, Marina van D. Heeft nu een roze smartphone. Beware!
En wie is toch de man die de foto's neemt en zondags het vlees snijdt? Ja, het is DaPiet. Zeker niet de minst merkwaardige van de exotische figuren, die er aansluitend bij 'Van Buuren' nog zeker drie flessen droogwit doorheenjoegen. En daarmee eigenlijk nog maar matig op dreef waren. Het seizoen moet dan ook nog beginnen. Slechts 1 ding verbaasde de aanwezigen: niemand had ook maar iets de Schrijversvakschool vernomen. De Schrijverswie?
vrijdag 7 september 2007
De Achteruitgang Van Onze Taal (2)
Here it is in modern English: "Objective considerations of contemporary phenomena compel the conclusion that success or failure in competitive activities exhibits no tendency to be commensurate with innate capacity, but that a considerable element of the unpredictable must invariably be taken into account." '
De neiging tot slecht en wollig taalgebruik is waarschijnlijk onuitroeibaar. Toch moeten we ertegen blijven vechten. Met mooie, heldere, krachtige woorden, zinnen, alinea's, ja, boeken. Amen. Laat ons tot slot zingen: 'Onze Taal Een Vaste Burcht.'
De Achteruitgang Van Onze Taal (1)
Arthur Schopenhauer schreef: "Tot de kenmerken van dit slag behoort ook dat ze, indien mogelijk, alle ondubbelzinnige uitdrukkingen vermijden; daarom kiezen steeds voor de abstractere uitdrukking. Daarentegen kiezen geestrijke lieden altijd voor de concretere uitdrukking, omdat die de zaak aanschouwelijker maakt, en de aanschouwelijkheid is de bron van alle evidentie. “(Parerga et Paralipomena, II, p.583).
Wat kunnen we hieruit leren? Dat de taal al enige tijd achteruit gaat. O, gelukkig. Zeker al vanaf 1835. Maar dat dat eigenlijk niet verbaast omdat taalverzwakking voortvloeit uit een wezenlijk menselijk gebrek: niets tot weinig te zeggen hebben, onvermogen gedachten helder uiteen te zetten, imitatiezucht, gebrek aan originaliteit. Et voila.
woensdag 5 september 2007
Wat Leest DaPiet Momenteel?
dinsdag 4 september 2007
Prof.Dr.Ir Reichsmann In De Laurenskerk
Voor de mensen van het Zadkine-college, zo had ik vernomen, staat centraal: "het achterhalen van de leerwens van de deelnemer." Dat is nog eens wat anders dan: 'kop dicht, en stampen!' "Sommige deelnemers moeten daarbij worden begeleid om die competenties te verwerven die ze nodig hebben om de eigen verantwoordelijkheid te kunnen nemen." Mooi gezegd. Het jaar is nog jong...
Ook voor mij trouwens, dit is pas het tweede optreden dit jaar, het laatste alweer 14 dagen geleden. Ik moet rekening houden met de enigzins vertragende echo die de kerk eigen is, maar het gaat heel erg lekker. Ook de paar nieuwe dingetjes komen goed over ("De Oranjes die de geschiedenis van dit land hebben geschreven; en herschreven, zoals ik vorige week las"). Ik weet al snel dat het niet meer mis kan gaan, een heerlijk gevoel. Nog een apart stukje over onderwijs ingevoegd. Dan slotapplaus, buigen, bloemen.
Tussen de mensen door naar buiten. Iemand zegt: "Daar moet je iets mee doen! Cabaret, of zo." Sure. Zo'n stoffig ministerie is toch helemaal niets voor mij.
That's Right People, This Is Where I Live!
maandag 3 september 2007
Nieuwste Rage: Vechten Op Google!
zondag 2 september 2007
Geschiedenis In Twee Minuten (2): Midden-Oosten
Geschiedenis van het Midden-Oosten in de magnetron: "Who has controlled the Middle East over the course of history? Pretty much everyone. Egyptians, Turks, Jews, Romans, Arabs, Persians, Europeans...the list goes on. Who will control the Middle East today? That is a much bigger question." (Twee keer klikken op Play. Voor full screen versie, bezoek de website 'Maps of War').
Geschiedenis In Twee Minuten (1): Religies
Gemaakt door de mensen van 'Maps Of War': "How has the geography of religion evolved over the centuries, and where has it sparked wars? Our map gives us a brief history of the world's most well-known religions: Christianity, Islam, Hinduism, Buddhism, and Judaism. Selected periods of inter-religious bloodshed are also highlighted. Want to see 5,000 years of religion in 90 seconds? Ready, Set, Go!" (Twee keer klikken op Play. Voor full screen versie bezoek de website 'Maps of War').
HOT NEWS: Nieuwe Blogster Aan Het Firmament
zaterdag 1 september 2007
Multiculinair: Hans Teeuwen Maakt Halal Gehakt
De Meiden van Halal lijken onafhankelijk, goed gebekt, intelligent. Juist daarom valt op hoe beperkt ze worden door de dogmatiek van hun denkbeelden. Of: hoe fataal religie is voor de humor. En omgekeerd. Een fragment uit "Bimbos en Boerkas" van de NPS. Uitzending gemist? Klik hier om het helemaal te zien.
In dit programma liep overigens de zogenaamde islam-leraar weg, omdat hij een vrouw met een minirok zag. En werd gevolgd door zijn volledig gesluierde echtgenote. Op gepaste afstand natuurlijk. Later kwam hij terug, maar de vrouw met de minirok moest buiten zijn zicht gaan zitten, meldt de website van het Algemeen Dagblad. De leraar was overigens de zoon van de imam die Verdonk geen hand wilde geven. En met z'n tweeen hadden ze Pauw en Witteman al eens zover gebracht dat ze geen alcohol schonken in de uitzending. (Wat jammer was voor Jan Marijnissen).
Leon de Winter verweet zowel de Meiden als de Leraar hypocrisie omdat ze om het onderwerp van de afvalligheid heendraaiden. Daar staat de doodstraf op. (In het Engels heet afvalligheid 'hypostasy'). Helaas kan die straf alleen worden opgelegd in een maatschappij waar de sharia heerst. Zover is het in Nederland nog niet.
Wat kan het effect van een dergelijke uitzending zijn? Wederzijds begrip, of weer een aantal zetels voor Wilders? Ik kreeg van het interview met Teeuwen al zo'n hoge bloeddruk, dat ik niet gemotiveerd was om het hele programma te bekijken. Het soort opwinding waardoor je zelf ook weer een kakelende biokip wordt in de meningen-industrie die de media hebben opgezet. 'Uitzending gemist?' Houden zo. (Maar toch, het fragment is onbetaalbaar).