De Snobs Van Het Latte Macchiato Kwartier

“Hee hallo, hoe gaat het met jou?! Goed, mooi, leuk. Maar genoeg over jou, hoe gaat het eigenlijk met mij? Nou, met mij gaat het goed. Ben net in Berlijn geweest. Geweldige stad. Wat, jij bent ook in Berlijn geweest? In dezelfde week?

Maar dan moet je het Hiroshi Sugimoto Retrospective gezien hebben in de Neue Nationalgalerie. Nee? Nou, dat is echt heel jammer hoor. Wacht, maar dan ben je toch zeker wel even in het Hamburger Bahnhof geweest? Nee, haha, nee dat is geen station, nee dat is een museum. Wolfgang Tilmans? Stan Douglas? Anselm Kiefer? Zegt je niets? Tja.

Maar dat is misschien te modern voor jou. Het Museumsinsel, daar moet jij als toerist geweest zijn. De meeste mensen zeggen Museuminsel, maar dat is toch echt fout hoor. Wij zelf gaan er niet heen, meer een toeristending, de overbekende plaatjes, Nofretete-buste, Istharpoort, ga zo maar door, klatergoud voor de massa's. De Nofretete van Vuitton. Staat dat transvette genenplebs met grote koeieogen voor de vitrines: `1500 BC, da´s ook niet duur.` En dan die eeuwige Franse Impressionisten! Zo ongelooflijk passe met een streepje. Alte Nationalgalerie, het heet niet voor niets zo. Nee, enige interessante schilder op dat hele eiland is Hammershoi. Wie kent hem?

Maar goed, cultuur is niet jouw ding, ik hoor het al. Maar zelfs voor jouw soort mensen is er genoeg te doen in Berlijn. Geweldige stad. Hackesche Höfe, aan de Hackesche Markt ben je vast even geweest. Nee? Dus jij hebt niet even een ‘Auflauf’ gegeten bij Cafe Aedes? Maar dan heb je toch zeker wel een capairinha gedronken bij CSA aan de KMA. Zei ik KMA? Ik bedoel Karl Marx Allee. In het voormalige hoofdkwartier van Czech Airlines. Zo DDR, maar dan binnenste buitengekeerde luxe hophip ironie in een post-alles-wat-er-ooit-was twist. Ook niet?

Een Sachertorte bij Kuchen Kaiser aan de Oranienplatz in Kreuzberg dan misschien? Echt niet? Weet je zeker dat je in Berlijn bent geweest? Restaurant “Snobnowitschki” dan in het Latte Macchiato Kwartier? Nee, dat is een naampje dat wij Berlijners gebruiken voor dat gebied in Prenzlauer Berg rond de het Kaethe Kollwitz-plein? Ja, naast de wijk Friedrichshain. Dat heette in de Nazi tijd trouwens Horst Wessel Stadt, wist je dat? Ken je niet, Horst Wessel? Het Horst Wessel Lied?

Maar je kent Käthe Kollwitz toch wel? Nee?! Je bent niet even in Kollwitz Museum geweest in de Fasanenstrasse in Charlottenburg, vlak bij de Ku’damm. Zei ik Ku’damm? Kurfuerstendamm. Soort P.C. Hooft van Berlijn. Prachtig die Fasanenstrasse ook, soort Oxford Street van Berlijn. Ken je niet? Die straat in Londen, die nog zo mooi beschreven wordt door Virginia Woolf in ‘Mrs. Dalloway’. Is nog verfilmd door Marleen Gorris, maar dat had werkelijk geen niveau - degoutant.

In de Fasanenstrasse heb je trouwens ook nog het Literaturhaus, daar ben je toch wel even binnen gewipt? Prachtige tentoonstelling was daar deze herfst nog over Arthur Schnitzler. Nee, niet Arthur Schnitzel, haha! Schnitz-ler, de schrijver. Uit Wenen. Heerlijke stad, Wenen.

Ook niet even de in de tuin van het de fameuze Cafe Wintergarten gezeten voor rigatoni met een goed gekoelde Chateausix du Pape Castillion Grand Cru Reserve au Meilleur 1952? Nu begin ik me toch langzamerhand wel af te vragen of wij in dezelfde stad zijn geweest? Vergis je je niet? Weet je wel zeker dat je in Berlijn was?”

Obama In Berlijn (1)

Ja, gisteren hingen de draadjes van de geschiedenis elektrisch geladen boven de stad. Er zouden trams en trolleybussen op hebben kunnen rijden. Obama is coming to town. En Obama kent zijn geschiedenis. Het was duidelijk wie hij met zijn bezoek wilde imiteren. (Die Zeit suggereerde als slogan: "Ich bin ein Kennedy.") En zelfs Reagan met zijn oproep de Muur af te breken. Want er waren nog genoeg muren over die de mensen van elkaar scheidden, toch?

We beleefden een goeie speech waarin Obama in 30 minuten door de geschiedenis en om de wereld reisde. Veel bijval van het jonge publiek was er voor de passages in Obama's speech over het kernwapenvrij maken van de wereld en het vreedzaam samenleven van alle geloven en rassen. Minder voor de oproep meer soldaten naar Afghanistan te sturen. Europeanen willen idealen op een koopje. Ik vind het prima als je een pacifist bent. Maar dan kun je bepaalde dingen niet roepen zonder een beetje belachelijk te worden. (Democratie, vrouwenrechten).

Bij Obama vind ik de verbinding van ideaal en macht sterk. Dat zorgt er ook voor dat hij (nog) niet arrogant, soms zelfs bescheiden overkomt: "I know my country has not perfected itself. We've made our share of mistakes, and there are times when our actions around the world have not lived up to our best intentions." (Hier was er zelfs even een goedmoedige, lacherige stilte: jaja, dat klopt ja.)

Ik ben wel blij met het verleggen van het accent van zijn Irak naar Afghanistan. De Irakezen moeten het nu zelf doen. Ook dat was weer een historische gedachte die opkwam toen we met 200.000 terug liepen over Strasse des 17 Juni (1953-opstand in DDR) en vlak langs de Reichstag, terug naar de binnenstad. Op de Rijksdag staat: " Dem Deutschen Volke." Een veelzeggend staaltje naamval. "Aan het Duitse volk."

Maar het Duitse volk wilde het parlement niet, vond de moeilijke democratie te moeilijk, wilde liever schreeuwen, zich dronken brallen. Staat op het Iraakse parlement niet een dergelijke spreuk? Aan het Iraakse volk. Een geschenk van de VS. Maar kun je een democratie wel cadeau doen?

Obama In Berlijn (2)

Het had sfeer en uiterlijk van een popconcert. Hier waren fans. Fans van Obama. Het stuk weg heet ook Fanmeile. Fans eerst, niet burgers? Zoals de Berlijners die naar Kennedy kwamen luisteren wel eerst burgers waren. (Maar dat waren andere tijden.) We lieten in ieder geval en zoals altijd weer veel plastic achter.

Maar het was ook uplifting geweest. Obama kwam over als 'President of the World'. Hij sloeg ook haast geen globaal probleem over: Darfur, Zimbabwe, Aids, climate change, oorlogsmisdaden, Amerikaanse martelingen. Een president van de wereld, zoiets als je wel eens in SF-films ziet. Daar is dan vaak een zwarte man -of zelfs vrouw- leider van de Confederatie. Krachtige leider van een soort VN met ballen. (Daarom heet dit genre SF).

Het was een optimistisch kijkje in de toekomst. Obama inspireert. Bild had niet voor niets alle Duitse politici koffiebruin gemaakt en van een kroeskruintje voorzien. 'Angela Omerkel' voorop. Geef ons de vreugde in de politiek terug! Riep het rechtse blad. Voor het eerst was ik het met Bild eens. Obama slecht muren.

Overigens is Obama nog geen president. Hij heeft 6 % voorsprong op McCain. Volgens Fox had zijn tournee geen wijziging in die cijfers opgeleverd. Zo populair zijn in Europa kan in de VS zelfs een nadeel zijn. En Obama is intelligent. Ook niet per se een aanbeveling in de ogen veel kiezers. Misschien kiezen ze toch McCain. Dat zou dom zijn. Maar het kan. Daarom zegt DaPiet ook altijd : Overschat nooit een Amerikaan!

Groetjes Vanuit De Berlijner Stadstuin

We verblijven in Berlijn in een appartement van een vriendin van DaPlien in de wijk Friedrichshain. Ik moet zeggen: het is hier een stuk rustiger dan in Utrecht Lunetten. De vogeltjes fluiten. De bomen ruisen. De kerkkok luidt. Zwaluwen in de lucht. Bijna een dorp. Waar zijn de gekken? Waar is het tuig? Beleefde jonge mensen, grootsteeds en tolerant. Als er geluidsoverlast is komt het een zelfbespeelde piano. En dit is geen Oud-Zuid maar een (deels) gerenoveerde Oost-Berlijnse wijk.

Vanuit Friedrichshain rijden we per fiets door het aangrenzende Prenzlauer Berg, dat vooral bewoond wordt door jonge gezinnen, hippe studenten en ander artistiekerig volk. Het verkeerde verleden heeft de stad ook met zoveel lege panden opgescheept dat elke Berlijner eigenlijk een natuurlijke kraker is. Al vanaf 1945 maakt hij de ruines weer bewoonbaar. Deze wijken zijn ideaal om te oefenen in restaurantjes en winkeltjes openen. Inventieve winkelnamen goed voor een milde glimlach: 'Kleine Eiszeit' (ijs natuurlijk), 'Unkaputtbar' (hergebruik van goederen).

Al fietsend zeil je langs onttakelde 19e eeuwse fabrieken, pokdalige Plattenbau, fraai gerenoveerde etagewoningen, bont beschilderde krakerspanden, in oude glorie herstelde bruggen, moderne musea in oude stations, glanzende nieuwe stations van glas en bezige oudbeige universiteiten. 'Unkaputtbar', dat kun je gerust ook van Berlijn zelf zeggen.

Karl Marx Allee: The People's Potala

Toen ik de Karl Marx Allee bij avond voor het eerst zag vond ik het nog wel wat hebben. Hier 'wilde' men tenminste nog iets! En voor wie! Voor het volk! Paleizen voor het volk. Mooi afgewerkte gebouwen, centrale verwarming, lage huren. In de schemering torende dit gebouw hoog boven ons als een People's Potala.

De volgende dag was het allemaal wat minder imposant, dat wilde zeggen: je zag dat de leiding toch vooral wilde imponeren. Je dacht onmiddellijk aan de grootheidswaan van een Ceaucescu. De Allee was een prestigeobject, een defilee-Allee. De ietwat kleinburgelijke esthetiek van de scheppers zie je vooral in de keramiekbedekking. Die niet onaardig bedacht is, ook niet goedkoop lijkt, maar uiteindelijk toch het effect heeft van een binnenste buitengekeerde badkamer. Oost-Duitse versie van de bekende Sovjet-Russische suikerbakkerstijl.

De DDR-burgers zelf wisten ook wel dat de Oost-Berlijnse architectuur een blufferig karakter had: het Palast der Republik noemden ze het Palazzo di Prozzo en de grote televisiemast Protzstengel (ook wel Telespargel).

Toch, zoals gezegd, in de avond had het wel wat. En het is inmiddels beschermd erfgoed. De loeigrote Karl Marx Buchhandlung is er nog. Alleen zonder de boeken. Veel bedrijven zijn er niet, een man staat verveeld in de deuropening van zijn naaiatelier. Een andere winkel staat leeg. Er zijn weinig mensen, de Allee is denkvoer richting Alexanderplatz, een waaigooit van de geschiedenis. Gezellig zal het er nooit worden.

Stephen Fry: 'The Secret Life of the Manic Depressive'

In de documentaire 'The Secret Life of the Manic Depressive' die momenteel op Canvas opnieuw wordt uitgezonden (volgende week dinsdag, 22.10 uur, deel 2), kijkt de Britse komiek en schrijver Stephen Fry terug op een uiterst verwarrende periode in zijn verwarrende leven. School, universiteit, zijn eerste schreden op het pad van de humor als beroep.

Pijnlijk, maar waar: ik herkende daar veel, zo niet alles in. Diefstal, drankmisbruik, cocaïnegebruik (om af te remmen!), uitzinnig & kinderachtig gedrag, verbale manie, agressie, onbeheersbare vlucht van ideeën, alles eindigend op de stootblokken van de depressie: lethargie, gebrek aan energie, moeheid (ik noem deze drie dingen expres omdat de depressieveling voor de zwaarte die hem neer drukt evenveel woorden kent als de eskimo voor sneeuw), geen interesse meer in alle dingen die vroeger leuk waren, gevoelens van waardeloosheid, verminderde concentratie, besluiteloosheid, en zo nog wat zwart strooigoed. Nauwelijks gemaskeerde zelfmoordpoging; de moeilijke weg terug naar iets wat lijkt op een normaal leven.

Pas op zijn 37e werd en de diagnose gesteld: bipolair. Een eigentijdse aanduiding van het goede oude manisch-depressieve ziektebeeld. Naar eigen zeggen heeft hij de light versie van het verschijnsel, net als ik denk ik. Niet de volledige manie, niet de alles overweldigende depressie, maar beide toch wel in zodanige mate dat het je leven behoorlijk moeilijk kan maken. Zeker wanneer je niet weet wat je overkomt. Fry wist dat niet tot zijn 37e en ikzelf kwam er eigenlijk ook pas erg laat achter.

Een van de mooiste kenmerken die ik ergens aantrof van de bipolaire patiënt is: “Excessive involvement in pleasurable activities which have a high potential for painful consequences” (Uit: ‘Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorder’ van de ‘American Psychiatric Association’). Hierna kun je toch moeilijk staande houden dat wetenschappers geen gevoel voor humor en understatement hebben! Dit mag trouwens ook zo op mijn grafsteen gebeiteld worden hoor, bij wijze van samenvatting.

Ik zal er op de blog, nu ik toch veel over de aandoening aan het lezen ben, nog wel eens over schrijven. Vooralsnog volstaat het volgende excuus, dat als je een tijdje niets van gehoord hebt, dat als ik niet zit te twitteren, te bloggen en te kanariepieten. Dat het dan wel duidelijk is: DaPiet is met zomerdepressie! Iedereen moet tenslotte vakantie hebben. Alleen vakantie van jezelf is er niet bij.

Maar wij melden ons terug! Wij, dat wil zeggen: Hij, die manische vent, en ik, zijn depressieve broer. Want wij geven niet op. No way, dude! Ons belachelijke gedrag wil juist eigenlijk alleen maar 1 ding zeggen: wij zijn gek op het leven! (Het leven: een potje zoetzuur, waarvan het uitlekgewicht groter is dan de inhoud.)