De OS: Met Albert Speer, Zonder Leni Riefenstahl

Met de Olympics in aantocht is het de hoogste tijd om eens iets meer te weten te komen over China. En hop, je zit al muurvast in de cijfers. China, het land van de statistieken! Verbijsterende statistieken. Over het aantal mensen zullen we het maar niet meer hebben. Maar: In 1978 exporteerde China in een jaar zoveel als het nu in 1 dag exporteert. Eh? Wow! De 20 snelst groeiende steden ter wereld? Allemaal Chinees. China's financiële reserves zijn 3 x zo groot als die van EU. Binnen een paar jaar is China de grootste markt voor luxe-producten.

Goed nieuws voor de Westerse industrie. Omdat ze houden van groot zijn de Amerikanen gefascineerd door China: "The possibilities! One billion souls so save, two billion armpits to deodorize!"(Fareed Zakaria). Ook andere megalofielen worden verleid door de ongekende mogelijkheden van het land. Zo is de grote weg naar het Olympisch Dorp aangelegd door niemand minder dan Albert Speer.

Ja, Albert Speer! Albert Speer Junior dan. Maar ja. Kan hij er wat aan doen dat hij Albert is genoemd? En dat hij de familietraditie volgde door architect te worden? En dat hij ja zei, toen de Chinezen hem vroegen Beijing te herbouwen, een project waar naar schatting 1,5 miljoen inwoners voor moeten wijken? Gevraagd naar de parallel met de plannen van zijn vader voor Berlijn zei Junior: "No, this is bigger. Much bigger." (En ik hoop dat hij dat deed met zo'n modderver Duits accent: 'Noo, zis is pigger. Muts pigger.")

De Olympische Spelen hebben hun Albert Speer. Een Leni Riefenstahl zal er niet komen. Vanwege het Chinese gedrag in de kwestie Darfur heeft Steven Spielberg bedankt voor de eer om de Spelen te filmen. Triomf van de Onwil.

Big, Bigger, Boem!

Als je leest dat Amerikanen massaal op kleinere auto's overstappen, dan weet je dat er iets aan de hand is. (Op de foto hierboven poetst een medewerker van GM de onverkoopbare Hummers nog maar eens op). Als ze erin nog maar in kunnen, in die kleinere auto's! Maar het gekke feit doet zich voor dat een tweedehands Toyota Prius momenteel zo'n 1000 dollar meer kost dan een nieuwe.

Het is duidelijk dat het land van 'Big, Bigger, Biggest' momenteel een kleine revolutie ondergaat. GM wil het Hummer-merk snel verkopen. Gisteren werd bekend dat GM een verlies had gemaakt van meer dan 15 miljard dollar. Als gevolg van de hoge olieprijs (hoewel ze nog steeds veel minder betalen dan wij Europeanen).

Maar ook als gevolg van de kredietkaart-economie, dat wil zeggen shoppen met Sinterklaasgeld. Zoals de mensen ook huizen kochten (grote huizen) met geld dat ze niet hadden. (Ik las laatst over een dreigende muskietenplaag in Californië: de zwembaden van de overkochte en onverkoopbare huizen vormen een ideale broedplaats voor deze beestjes).

Het ergste lijkt te zijn dat de leasemarkt volledig dreigt in te storten. De leasevoorwaarden waren zo aantrekkelijk dat dat Amerikanen elke drie jaar een splinternieuwe SUV of pickup truck kochten. Die 'oude' auto's kwamen terug, maar die werden dan wel weer tweedehands verkocht. Nu leasen de Amerikanen geen nieuwe SUV meer en die oude wil ook niemand meer hebben. Zo ontstaat een superberg van splinternieuw schroot. Alleen al bij GM staan voor 33 miljard dollar gebruikte auto's in de boeken.

Zoals de hilarische documentumentaire 'Supersize Me' liet zien kan 'The American Dream' eindigen in een grote kotspartij. In bulkend vet, een bonkend hart, jankende nieren en een kapotte lever. En opeens ben je ook je huis kwijt. En moet je in een kleine auto gaan rijden. En nu willen ze ook een neger nog president van het land maken. Damn!

We krijgen inderdaad een 'Post-Amerikaanse wereld' zoals Fareed Zakaria in zijn laatste boek schrijft. Maar hij zegt: het is niet omdat Amerika ten onder gaat, maar door 'The Rise of the Rest'. India, China. Ze zijn gewoon groter. Bigger! Much bigger!

De Snobs Van Het Latte Macchiato Kwartier

“Hee hallo, hoe gaat het met jou?! Goed, mooi, leuk. Maar genoeg over jou, hoe gaat het eigenlijk met mij? Nou, met mij gaat het goed. Ben net in Berlijn geweest. Geweldige stad. Wat, jij bent ook in Berlijn geweest? In dezelfde week?

Maar dan moet je het Hiroshi Sugimoto Retrospective gezien hebben in de Neue Nationalgalerie. Nee? Nou, dat is echt heel jammer hoor. Wacht, maar dan ben je toch zeker wel even in het Hamburger Bahnhof geweest? Nee, haha, nee dat is geen station, nee dat is een museum. Wolfgang Tilmans? Stan Douglas? Anselm Kiefer? Zegt je niets? Tja.

Maar dat is misschien te modern voor jou. Het Museumsinsel, daar moet jij als toerist geweest zijn. De meeste mensen zeggen Museuminsel, maar dat is toch echt fout hoor. Wij zelf gaan er niet heen, meer een toeristending, de overbekende plaatjes, Nofretete-buste, Istharpoort, ga zo maar door, klatergoud voor de massa's. De Nofretete van Vuitton. Staat dat transvette genenplebs met grote koeieogen voor de vitrines: `1500 BC, da´s ook niet duur.` En dan die eeuwige Franse Impressionisten! Zo ongelooflijk passe met een streepje. Alte Nationalgalerie, het heet niet voor niets zo. Nee, enige interessante schilder op dat hele eiland is Hammershoi. Wie kent hem?

Maar goed, cultuur is niet jouw ding, ik hoor het al. Maar zelfs voor jouw soort mensen is er genoeg te doen in Berlijn. Geweldige stad. Hackesche Höfe, aan de Hackesche Markt ben je vast even geweest. Nee? Dus jij hebt niet even een ‘Auflauf’ gegeten bij Cafe Aedes? Maar dan heb je toch zeker wel een capairinha gedronken bij CSA aan de KMA. Zei ik KMA? Ik bedoel Karl Marx Allee. In het voormalige hoofdkwartier van Czech Airlines. Zo DDR, maar dan binnenste buitengekeerde luxe hophip ironie in een post-alles-wat-er-ooit-was twist. Ook niet?

Een Sachertorte bij Kuchen Kaiser aan de Oranienplatz in Kreuzberg dan misschien? Echt niet? Weet je zeker dat je in Berlijn bent geweest? Restaurant “Snobnowitschki” dan in het Latte Macchiato Kwartier? Nee, dat is een naampje dat wij Berlijners gebruiken voor dat gebied in Prenzlauer Berg rond de het Kaethe Kollwitz-plein? Ja, naast de wijk Friedrichshain. Dat heette in de Nazi tijd trouwens Horst Wessel Stadt, wist je dat? Ken je niet, Horst Wessel? Het Horst Wessel Lied?

Maar je kent Käthe Kollwitz toch wel? Nee?! Je bent niet even in Kollwitz Museum geweest in de Fasanenstrasse in Charlottenburg, vlak bij de Ku’damm. Zei ik Ku’damm? Kurfuerstendamm. Soort P.C. Hooft van Berlijn. Prachtig die Fasanenstrasse ook, soort Oxford Street van Berlijn. Ken je niet? Die straat in Londen, die nog zo mooi beschreven wordt door Virginia Woolf in ‘Mrs. Dalloway’. Is nog verfilmd door Marleen Gorris, maar dat had werkelijk geen niveau - degoutant.

In de Fasanenstrasse heb je trouwens ook nog het Literaturhaus, daar ben je toch wel even binnen gewipt? Prachtige tentoonstelling was daar deze herfst nog over Arthur Schnitzler. Nee, niet Arthur Schnitzel, haha! Schnitz-ler, de schrijver. Uit Wenen. Heerlijke stad, Wenen.

Ook niet even de in de tuin van het de fameuze Cafe Wintergarten gezeten voor rigatoni met een goed gekoelde Chateausix du Pape Castillion Grand Cru Reserve au Meilleur 1952? Nu begin ik me toch langzamerhand wel af te vragen of wij in dezelfde stad zijn geweest? Vergis je je niet? Weet je wel zeker dat je in Berlijn was?”

Obama In Berlijn (1)

Ja, gisteren hingen de draadjes van de geschiedenis elektrisch geladen boven de stad. Er zouden trams en trolleybussen op hebben kunnen rijden. Obama is coming to town. En Obama kent zijn geschiedenis. Het was duidelijk wie hij met zijn bezoek wilde imiteren. (Die Zeit suggereerde als slogan: "Ich bin ein Kennedy.") En zelfs Reagan met zijn oproep de Muur af te breken. Want er waren nog genoeg muren over die de mensen van elkaar scheidden, toch?

We beleefden een goeie speech waarin Obama in 30 minuten door de geschiedenis en om de wereld reisde. Veel bijval van het jonge publiek was er voor de passages in Obama's speech over het kernwapenvrij maken van de wereld en het vreedzaam samenleven van alle geloven en rassen. Minder voor de oproep meer soldaten naar Afghanistan te sturen. Europeanen willen idealen op een koopje. Ik vind het prima als je een pacifist bent. Maar dan kun je bepaalde dingen niet roepen zonder een beetje belachelijk te worden. (Democratie, vrouwenrechten).

Bij Obama vind ik de verbinding van ideaal en macht sterk. Dat zorgt er ook voor dat hij (nog) niet arrogant, soms zelfs bescheiden overkomt: "I know my country has not perfected itself. We've made our share of mistakes, and there are times when our actions around the world have not lived up to our best intentions." (Hier was er zelfs even een goedmoedige, lacherige stilte: jaja, dat klopt ja.)

Ik ben wel blij met het verleggen van het accent van zijn Irak naar Afghanistan. De Irakezen moeten het nu zelf doen. Ook dat was weer een historische gedachte die opkwam toen we met 200.000 terug liepen over Strasse des 17 Juni (1953-opstand in DDR) en vlak langs de Reichstag, terug naar de binnenstad. Op de Rijksdag staat: " Dem Deutschen Volke." Een veelzeggend staaltje naamval. "Aan het Duitse volk."

Maar het Duitse volk wilde het parlement niet, vond de moeilijke democratie te moeilijk, wilde liever schreeuwen, zich dronken brallen. Staat op het Iraakse parlement niet een dergelijke spreuk? Aan het Iraakse volk. Een geschenk van de VS. Maar kun je een democratie wel cadeau doen?